Mag jij niet afspreken met wie je wil? Met familie, vriendinnen, vrienden of met je partner? Of mag je ze niet zo vaak zien als je wilt? En ben je het daar niet mee eens? Als je hierin wordt beperkt door zorgmedewerkers dan kan dit onvrijwillige zorg zijn.
Rechten bij onvrijwillige zorg
Zelfbeschikking
In principe mag je altijd zelf beslissen welke keuzes jij in je leven maakt. Of die keuzes nou verstandig of niet zijn. Dat geldt ook zo met zorg, in principe beslis jij of je zorg wilt (of niet) en ben je in gesprek met de zorgaanbieder over hoe de zorg eruit ziet. Of je nu thuis of in een zorginstelling zorg krijgt. Zo kan je met goede informatie je keuzes maken.
Onvrijwillige zorg
Soms is het lastig voor mensen met regieproblemen om keuzes te maken. Of komt er ernstig nadeel voor iemand of zijn omgeving voort uit diens keuzes. Als dit voorkomt uit je ziekte of beperking kan er door jouw zorgaanbieder, als er geen alternatieven zijn en alles geprobeerd is om de zorg voor jou vrijwillig te laten zijn, een keuze gemaakt worden om onvrijwillige zorg te verlenen. Dat is zorg waar je het niet mee eens bent. Bijvoorbeeld iets wat je moet maar niet wilt of iets wat je wilt maar niet mag. De beslissing over een onvrijwillige opname in een zorginstelling wordt niet door de zorgaanbieder gemaakt, maar door de rechter, de burgemeester of het CIZ.
Goede zorg is soms onvrijwillige zorg
Dit verlenen van onvrijwillige zorg doet de zorgaanbieder vanuit het idee om goed voor jou te zorgen binnen de mogelijkheden die er zijn en om ernstige nadeel voor jou of je omgeving te voorkomen. Dit is vooral tijdelijk en langer als het niet anders kan. Maar ondanks die goede bedoeling van de zorgaanbieder kunnen jij en/of je vertegenwoordiger het hier niet mee eens zijn. En dat is ook je recht.
Wet zorg en dwang
Zorgaanbieders mogen alleen onvrijwillige zorg verlenen aan mensen met regieproblemen als zij zich aan de Wet zorg en dwang houden. Deze wet geeft regels voor het tot stand komen van onvrijwillige zorg. Denk aan jou en je vertegenwoordiger goed betrekken, vrijwillige alternatieven zoeken met elkaar, multidisciplinair overleg, deskundigheid betrekken, de minst zware maatregel toepassen en blijven experimenteren en evalueren met als doel zo min mogelijk onvrijwillige zorg. ‘Nee, tenzij’ zegt de Wet zorg en dwang.
Rechten
Je hebt het recht om het niet eens te zijn met de voornemens of beslissingen van de zorgaanbieder. Ook heb je het recht op een cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang. Deze kan je helpen om voor je rechten op te komen. Bijvoorbeeld als je vindt dat je niet goed betrokken wordt of als je vindt dat er geen ernstig nadeel voor je is.
Cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang
Samen met de cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang kun je kijken waar je ondersteuning bij nodig hebt om voor je rechten op te komen. Dit kan bijvoorbeeld het opvragen van informatie zijn over je rechten, ondersteuning bij een gesprek met de zorgaanbieder, ondersteuning bij een klachtbrief schrijven of ondersteuning bij een hoorzitting bij de onafhankelijke klachtencommissie Wet zorg en dwang.
Rechtsbescherming
Een cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang gaat niet over de inhoud van de zorg of over een oplossing, maar helpt jou en/of je vertegenwoordiger om het gesprek met de zorgaanbieder aan te gaan of een klacht in te dienen en zo voor je rechten op te komen. Zo kan de cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang je helpen bij het beschermen van je rechten.